Kanal Tedavisi Nedir?

Kanal tedavisi veya endodonti, ileri derecede çürüyen ve enfekte haldeki diş veya dişler üzerinde yapılan tedavi işlemidir. Dişin kurtarılması için uygulanan tedavi ile diş özü denilen pulpada bulunan sinir ve kan damarları tamamen temizlenir. Son işlem olarak dolgu uygulaması yapılır. Diş ve diş eti sağlığı açısından kanal tedavisine olabildiğince erken başlanması önemlidir. Erken tedavi ile diş ve kemik kaybı yaşanmaz, enfeksiyon oluşumu önlenir. Kanal tedavisi nedir sorusunun devamı için okumaya devam ediniz.

Mine, dentin ve pulpa dişleri oluşturan üç ana tabakadır. Kanal tedavisinde odaklanılan nokta yumuşak dokulu yapısı ile kök kanalında yer alan pulpadır. Dişin bu kısmı, hem dişleri besleyen kan damarlarına hem de sinirlere sahip bölümdür. Endodonti uygulaması söz konusu olmadan önce pulpaya ulaşan çürüklere karşı herhangi bir müdahale yapılmaz ve doğrudan dişin çekilmesine karar verilirdi. Ancak gelişen modern yöntemlerle pulpa içindeki sinir ve kan damarları temizlenir, ardından dolgu işlemi ile dişin kurtarılması sağlanır. Pulpa içerisindeki sinirlerin temizlenmesi halinde tedavi edilen dişte fonksiyon kaybı yaşanmaz. Bunun nedeni son halini almış olan dişlerde sinirlerin hayai öneme sahip olmaması etkilidir. 

Kanal Tedavisi Neden Yapılır?

Derin çürükler nedeniyle dişin kök kısmındaki pulpada deformasyon yaşanır. Bu durumda sinirler tahrip olmaya başlar ve dişin kök kısmında iltihaplanma medyana gelir. Kök kısımda başlayan iltihaplanmanın çoğalmaya başlaması diş apseleri yaşanmasına neden olur. Apseli diş nedeniyle kişide şiddetli ağrılara maruz kalabilir. Ayrıca apse, boyun ve baş bölgesinin değişik kısımlarına yayılabilir. Bu gibi komplikasyonların oluşmasını önlemek amacıyla derin çürüğe sahip dişlerde kanal tedavisi uygulamasına en erken sürede başlanılması önem ifade eder. 

Kanal Tedavisi Hangi Durumlarda Uygulanır?

Kanal tedavisi, her durumda başvurulan tedavi uygulamaları arasında yer almaz. İlk etapta ağrı yapan dişlerde çürüklerin temizlenmesi ve dolgu ile müdahale edilebilir. Ancak ağrı gibi sinyallere rağmen tedavi edilmeyen dişlerde çürüme derinleşir ve bakteriler diş özüne kadar ilerler. Bu durumda kanal tedavisi uygulaması yapılması gerekebilir. 

Kanal tedavisine ihtiyacınız olduğunu gösteren belirtiler arasında şunlar yer alır: 

• Çiğneme veya baskı gibi durumlarda hasarlı dişte ağrılar oluşur.
• Sıcak ve soğuk hassasiyeti aşırı şekilde hissedilmeye başlar. 
• Diş renginde kararma meydana gelir. 
• Hasarlı dişin yakınında bulunan diş etlerinde şişme ve hassasiyetler oluşur. 

Bazı dişlerde çürük olmamasına rağmen kanal tedavisi işlemi uygulanabilir. Özellikle darbe gibi travma yaşayan dişlerde dolaşım kesilir ve diş köklerinde iltihaplanma söz konusu olur. Bu gibi durumlarda da kanal tedavisi uygulamasına başvurulabilir. 

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Endodonti üzerinde uzmanlığa sahip diş hekimlerince gerçekleştirilen kanal tedavisi uygulaması sanılanın aksine herhangi bir ağrıya neden olmaz. Özellikle gelişen modern uygulamalar sonucunda ağrı eşiği oldukça düşüktür. Bu süreçte ilk yapılan uygulama röntgen filmi ile kök kanalı şeklini tespit etmek ve kemiklere yayılan enfeksiyonun olup olmadığını belirlemektir. Genel hatları ile sonraki aşamalar şöyle: 

• Lokal anestezi uygulanır. Bazı vakalara diş sinirleri tamamen öldüğünde anestezi uygulanmaz. Ancak yine de tedavinin rahatça yapılması açısından lokal anesteziye başvurulabilir. 
• Tedavi edilecek alana tükürük salgısını önlemek için diş etrafına lastik tabaka sarılır. 
• Pulpa temizlik işlemi başlar. Bu işlem sırasında kök kanal törpüleri kullanılır. 
• Dişin iç kısmının iyice temizlendiğinden emin olunur. Ardından açılan delikler dolgu ile kapatılır. 

Kanal Tedavisi Sırasında Ağrı Yaşanır Mı?

Kanal tedavisi sırasındaki ağrıları önlemeye yönelik hastaya lokal anestezi uygulanır. Ayrıca gelişen yöntemler sayesinde tedavi sürecindeki ağrı eşiği oldukça minimum düzeyde tutulmakta. Yine de kişiden kişiye değişen ağrı hassasiyeti nedeniyle işlem sırasında bazı ağrıların hissedilmesi mümkün olabilir. Özellikle aşırı iltihaplı diş köklerinde hassasiyet daha fazla olabilir. Buna rağmen kanal tedavisi sürecinde hissedilen ağrılar, rahatsız edici derecede değildir. 

Kanal Tedavisi Sonrasında Ağrı Yaşanır Mı?

Şiddetli şekilde dişe vuran ağrılarının önlenmesi ve dişin kurtarılması kanal tedavisinin öncelikli amaçları arasında. Dolayısıyla tedavi sonrasında çoğu hasta gündelik hayatına ağrısız şekilde devam edebilir. Kanal tedavisi öncesinde aşırı ağrı ve enfeksiyona sahip hastalar, tedavi akabinde de hafif ağrılar hissetmeye devam edebilir. Yaklaşık bir gün süren hassasiyetler, naproksen gibi reçetesiz satılan ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir. 

Kanal Tedavisi Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Tedavi sonrasındaki iyileşme süreci başlar ve bu aşamada hastaların bazı noktalara dikkat etmesi gerekir. İşte onlar…

1. Sert gıdaları ısırmaktan kaçınılması önemlidir. Özellikle aşırı sert kuruyemişlerden iyileşme süreci içerisinde uzak durulmasında fayda var. 
2. Günlük diş temizliği için yapılması gerekenlere düzenli devam edilmelidir. Ancak aşırı sert fırçalar yerine orta sertlikteki fırçaları nazikçe yapılan dairesel hareketlerle kullanmak gerekir. 
3. Şekerli ve yapışma özelliği bulunan gıdalardan da tedavi sonrasında belirli bir süre uzak durulmalıdır. 
4. Tedavi sonrası, aşırı soğuk veya sıcak -çay gibi- içecekler tercih edilmemesi gerekir. 
5. Diş hekimi tarafından önerilen ağrı kesiciler ile sprey gibi iyileşmeye yardımcı ilaçları düzenli kullanmak gerekir. 

Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürede Tamamlanır?

Kanal tedavisi hasta üzerinde yapılan tetkikler sonucuna göre planlanır. Hasta dişindeki kök sayısından kök kanallarındaki enfeksiyon durumuna kadar birden fazla değişken tedavi süresini etkiler. Bazı vakalarda hekim tarafından ek taleplerin olması söz konusu olabilir.  Dolayısıyla dişteki enfeksiyon oranı dikkate alındığı zaman kanal tedavisi 30-90 dakika arasında sürme ihtimali vardır. Enfeksiyonlu vakalarda pulpa temizliği öncesinde ilaç uygulaması yapılacağından dolayı süreç bir haftaya kadar uzayabilir. İlaç uygulamasına gerek duyulmayan hastalarda diş temizliği sonrasında dolgu işlemi de aynı gün yapılır. Aynı gün içinde kanal tedavisinin yarım kaldığı durumlarda söz konusu olabilir. Bu gibi durumlarda geçici dolgu yapılarak bölgede enfeksiyon yaşanmasının önüne geçilir. 

Kanal Tedavisi Başarı Oranı Nedir? 

Diş kayıplarını önlemeye yönelik uygulanan kanal tedavisi en etkili yöntemlerden biridir. Özellikle gelişen endodonti prosedürü sayesinde gerçekleştirilen kanal tedavilerinde %95 gibi yüksek bir başarı oranı elde edilir. Böylece bakterilerden temizlenen ve kök kanal doldurularak sabitlenen dişin ömür boyu kullanımı mümkün hale gelir. Elbette bu noktada kişinin ağız bakımına önem vermesinin etkisi önemlidir. Kanal tedavisine alternatif olarak tercih edilebilir yöntemler de vardır. Bu noktada sorunlu dişin çekilmesi ve boşalan yere implant diş uygulanabilir. Ayrıca kısmen çıkarılabilir yapıda protez diş yöntemiyle de çekilen dişin yeri doldurulabilir.Bu yazı ile kanal tedavisi nedir ne değildir anlatmaya çalıştık.