İçindekiler
Öksürük Hakkında
Öksürük bir reflekstir.Boğaz bölgesini yabancı tahriş edici yabancı maddelerden temizlemek için tasarlanmış bir reflekstir. Genellikle herkes günün belirli saatlerinde boğazını temizlemesi gerektiğinde bu refleksi kullanabilir. Bazı kişilerde bu refleks oldukça sık gerçekleşebilir ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler.Öksürük semptomu ne kadar sürdüğüne bağlı olarak akut,subakut ve kronik öksürük olmak üzere 3’e ayrılır.Öksürüğe Ne İyi Gelir
3 haftadan kısa süren öksürüğe akut (kısa süreli ve yeni başlayan) öksürük denir. Akut öksürüğe dönüşen öksürük atakları genellikle 2 hafta içinde kendiliğinden düzelme eğilimindedir. 3 ila 8 hafta süren ve bu sürenin sonunda düzelen öksürüğe subakut öksürük denir.Eğer öksürük 8 haftadan da fazla sürüyorsa bu tıp litiratüründe ‘’Kronik öksürük’’ olarak adlandırılır.
Öksürük, oluşum süresine ve sorunun doğasına göre alt tiplere ayrılabilir.
Balgamlı öksürük
Prodüktif öksürük olarak da adlandırılan ıslak öksürük, bu refleks sırasında mukus salgılanmasıyla karakterize edilir. Bazı insanlarda hızlı, bazılarında yavaş gelişen ıslak öksürüğe burun akıntısı, burun kanaması ve yorgunluk gibi diğer semptomlar eşlik edebilir. Boğaz, burun, hava yolları veya akciğerler gibi vücudun solunum sistemini oluşturan kısımları daha fazla mukus üretip salgıladığından ıslak öksürük bu şekilde adlandırılır. Islak öksürük ile birlikte genellikle boğazda ve göğüste dolgunluk hissi vardır. Ayrıca bazı ıslak dönemlerde ağızda mukus olabilir.
Balgamlı Öksürük Tedavisi
Balgam koyu kıvamlı ve sarımsı renkte bir vücut sıvısıdır. Bu özellikle akciğer ve solunum yolu enfeksiyonu olan kişilerde görülür. Öksürük ile gördüğünüzde ağza girer.Balgamlı öksürük sigara içen insanlarda özellikle sabahları daha sık rastlanır.. Bu kişiler sigarayı bırakmazlarsa şikayetleri devam edecektir. Ancak sorun soğuk algınlığından kaynaklanıyorsa tedavi ve dinlenme gereklidir. Ayrıca tüberküloz, tüberküloz ve zatürree gibi sağlık sorunlarında da görülmektedir. Bu durumda bilirkişi vakit kaybetmeden araştırma yapmalıdır.
Basit solunum yolu enfeksiyonlarında bazı ev ilaçları ile sorunun etkisi azaltılabilir. Tencereye konulan sıcak suyun birkaç dakika kaynatıldıktan sonra buharını solumak çok faydalıdır. Salatalıkları tuzlu suda eritmek de boğazı rahatlatır.
KURU ÖKSÜRÜK
Mukus içermeyen kuru öksürük tipine kuru öksürük denir. Boğazda hoş olmayan bir hisle tetiklenen bu öksürük şekli oldukça rahatsız edici ataklar halinde gelişebilir. Kuru öksürüğün başlıca nedenleri üst solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Kuru öksürüğü kontrol etmek bazen zordur. Yetişkinlerde ve çocuklarda kuru öksürük şikayeti enfeksiyondan kurtulduktan sonra birkaç hafta devam edebilir. Kuru öksürüğün nedenleri arasında bulaşıcı hastalıkların yanı sıra larenjit, larenjit, bademcik iltihabı, sinüzit, alerji ve reflü gibi hastalıklar yer alır. Ateş ve nefes darlığının eşlik ettiği kuru öksürük, Covid-19 hastalığı sırasında oldukça sık görülen şikayetlerdir. Kendinizde veya çevrenizde Covid-19 belirtileri fark ederseniz önerilen önlemler kapsamında sağlık kuruluşlarına giderek durumu netleştirmek için destek almanız önerilir.
Kuru öksürüğe Tedavisi
Kuru öksürük birçok sağlık sorununun işareti olabilir. Bu nedenle uzun süre devam ederse doktora başvurmak en doğrusudur. Bu, özellikle akciğer kanseri geliştiğinde sıklıkla görülebilir. Bu durumda, evde tedavi etkili değildir.
Tek çözüm doktorun önerdiği tedavi planına ara vermeden devam etmektir. Ancak öksürüğün neden olduğu rahatsızlık hissine karşı bazı basit yöntemler deneyebilirsiniz. Örneğin bal tüketmek boğazı rahatlattığı için kişiye fayda sağlar. Bal olduğu gibi içilebilir veya çaya eklenebilir.
Öksürüğün Nedenleri Nedir?
Öksürük refleksi birkaç farklı şekilde tetiklenebilir. Öksürüğün en yaygın nedeni, yiyecek tüketimi sırasında solunum yollarına kaçan yiyecek veya sıvı parçacıklarıdır. Bu bölgedeki duyu sinir lifleri dokunma ile uyarılır ve öksürme refleksini aktive ederek aspirasyonu engeller. Aspirasyon olursa ve kişi yemekten dolayı nefes alamıyorsa hemen Heimlich işleminin yapılması gerektiğine dikkat edilmelidir. Besin aspirasyonunun yanı sıra öksürük refleksini tetikleyebilecek daha birçok durum vardır. SOLUNUM TEDAVİSİ Öksürük, bakteriyel veya viral enfeksiyonların neden olduğu en yaygın üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarından biridir. Soğuk algınlığı ve grip gibi yaygın hastalıklar üst solunum yolu enfeksiyonlarına örnektir. Bronşit ve pnömoni gibi enfeksiyonlar alt solunum yolu enfeksiyonlarıdır.
Gelişmekte olan bir enfeksiyonun vücudun neden olduğu doğal tepkisi sonucunda hava yollarında iltihaplanma (inflamatuar durum) oluşur. Ortaya çıkan iltihaplanma burun, ağız ve akciğer dokularında mukus üretimini arttırır ve bu mukus yabancı mikroorganizmaları yakalamaya çalışır. Hem inflamasyon hem de mukus üretimi hastalarda öksürük refleksine neden olur. Solunum yolu enfeksiyonları 7-10 gün içinde düzelme eğiliminde olan hastalıklar olsa da bazı kişilerde pnömoni gibi daha ciddi durumlara dönüşebileceği için dikkatli olunması önerilir
. MEDİAL ALERJENLER Alerjik rinit birçok farklı insanı etkileyen bir hastalıktır. Bu duruma çevresel alerjenler neden olduğunda, genellikle öksürük dahil grip benzeri semptomlar ortaya çıkar. Hem iç hem de dış ortamlardan gelen farklı alerjenler vardır. Bu alerjenler arasında ağaç ve çiçek polenleri, toz ve toz akarları bulunur. Bağışıklık sistemi alerjen maddelere maruz kaldığında genellikle vücuda zarar vermeyen ve semptomlara neden olan bu faktörlere karşı anormal bir reaksiyona neden olur. Alerjik bir öksürük ortaya çıktığında, semptomlar genellikle geniz akıntısı şikayetini içerir.
Geniz akıntısı, boğazın ve burnun arkasında aşırı mukus üretimi olduğunda meydana gelir. Üretilen mukus miktarının fazla olması bu maddenin dışarı atılmasını zorlaştırarak boğaz bölgesinde birikmesine ve geniz akıntısı şikayetlerine neden olur. ÇEŞİTLİ SAĞLIK DURUMLARI Akciğerleri ve diğer solunum organlarını etkileyen kronik hastalıklar öksürük ataklarına neden olabilir veya mevcut öksürük problemlerini kötüleştirebilir. Bu hastalıklardan biri olan astım, dünya çapında yaklaşık 250 milyon kişiyi etkileyen bir hastalıktır. Astım, solunum yollarının daralmasına ve toz, sigara dumanı veya diğer birçok enflamatuar faktörün neden olduğu öksürme, hapşırma ve göğüste sıkışma gibi hastalıklara neden olur. Birkaç farklı hastalık tarafından tetiklenebilen astım krizlerini önlemek için hastanın her zaman yanında bir inhaler bulundurması önerilir.Öksürüğe Ne İyi Gelir
Bariatrik cerrahi sonrası obez bir hastanın hayatındaki kalıcı değişikliğe benzer şekilde, tedaviden sonra astımlılara da kalıcı değişiklikler sunulabilir. Astıma ek olarak, birçok kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) hastalığı da öksürüğe neden olabilir. Bu hastalıklarda havalandırma akciğerler tarafından bloke edilir ve kişinin eksiklik yaşamasına neden olur. Astımda olduğu gibi, KOAH hastaları alevlenmeler sırasında inhalasyon tedavisi almalıdır. Çeşitli tıbbi acil durumlarda öksürük daha seyrek görülebilir. Pnömotoraks (akciğerlerin çökmesi) ve pulmoner emboli (pulmoner damardaki pıhtılar) gibi durumlar öksürüğe neden olabilen yaşamı tehdit eden durumlardır.
Öksürük Tedavisi Nasıldır?
Viral enfeksiyonlardan kaynaklanan öksürüklerde bağışıklık sistemini desteklemek öksürük problemini gidermek için çok önemlidir. Gerekirse bu kişinin şikayetini tedavi etmek için çeşitli ilaçlar uygulanabilir. Öksürük şikayetinin kontrol altına alınması ancak bu durumu tetikleyen sebebin bulunmasıyla mümkündür. Bu nedenle ani, kronik veya can sıkıcı bir öksürük durumunda sağlık hizmetlerine başvurularak doktorlardan yardım alınması önerilir.
Öksürüğü nasıl geçiririm?
Öksürük, boğazı ve solunum yollarını yabancı cisimlerden temizleyen istemsiz bir reflekstir. Öksürük sırasında hava akciğerleri hızlı ve şiddetli bir şekilde terk eder. Bu istemli ya da istemdışı bir şekilde gerçekleşebilir. Öksürük ilk bakışta masum bir sağlık şikayeti gibi görünse de ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Öksürük refleksini tetikleyen pek çok durum olabilir. Gıda tüketimi sırasında gıdanın trakea ile teması öksürüğe neden olur. Bu öksürüğün en sık rastlanan sebepleri arasındadır.Bu sık sık oluyorsa, yemek yerken parçaları dikkatlice çiğnemek sorunu çözecektir. Ayrıca çok kuru ve sert yiyecekler yemek de tercih edilmemelidir. Yemek yerken konuşmamak da yemeğin trakeaya girmesini engeller.
Ama bazen tek sorun bu değil. Soluk borusuna yiyecek kaçmışsa ve kişide aspirasyon varsa, nefes almakta güçlük çekerler. Durum ele alınmazsa kişi boğulabilir. Bu durumda vakit kaybetmeden Heimlich manevrasına başvurulmalıdır. Heimlich manevrasını bilmek bu durumlarda bir cankurtarandır. Öksürük her zaman yiyeceklerden kaynaklanmaz. Bazen bakteriyel ajanlar üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Bu durumda kişilerde öksürük gelişebilir.
Öksürük viral bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, bağışıklık sistemini desteklemek öncelik olmalıdır. Güçlü ve sağlam bir bağışıklık sistemi genellikle basit viral enfeksiyonların neden olduğu öksürük problemlerini önleyebilir. Kendi kendine geçmeyen öksürük durumunda doktor kişinin şikayetlerini dinlemelidir. Daha sonra hastanın problemine göre farklı ilaçlar önerilir.
Öksürük ancak altta yatan sorunun belirlenmesiyle önlenebilir. Durum kronikleşmiş ve kişide rahatsızlık yaratıyorsa öksürüğü yenmenin en iyi yolu en yakın sağlık merkezine giderek bir doktordan yardım almaktır. Tedavi ile öksürükten kurtulmak mümkündür. Şuruplar genellikle basit bir öksürük için etkilidir. Ancak hiçbiri doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır. Öksürüğü tedavi etmek için kullanılan herhangi bir ilaç, kişinin sağlığına göre reçete edilmelidir. Örneğin kuru öksürüğü olan biri öksürük şurubu içerse durumu kötüleşebilir. Öksürük şurupları bu durumda öksürüğün şiddetini artırır. Balgamlı öksürüğü olan biri balgam üretimini önlemek için balgam söktürücü kullanıyorsa. Öksürük ilaçlarına ek olarak bazı bitkisel karışımlar da öksürüğe iyi gelir.Öksürüğe Ne İyi Gelir
Hamileler Öksürüğü Nasıl Giderir?
Hamilelik çok zor ve detaylı bir süreçtir. Bu süre zarfında annenin bağışıklık sistemi eskisi gibi zayıflar. Bu hormonal dengesizliğin etkilerini azaltmak için bir doktora danışılmalıdır. Bu süre zarfında, anne adayları soğuk algınlığı ve gribe karşı savunmasız hale gelebilir. Bu durumda limon ve balla zencefil çayı içmek öksürüğü hafifletebilir. Ayrıca bol su tüketimi de ihmal edilmemelidir.
Diyete bağlılık anne adayını hastalıklara karşı da korur. Ayrıca annenin gerekli miktarda D, A ve E vitaminleri alması sağlanmalıdır. Demir, selenyum ve çinko yönünden zengin besinler yemek anne adayının bağışıklığını da güçlü tutar. Ancak bunların hiçbiri doktora danışmadan denenmemelidir. Annenin sağlığı kapsamlı bir şekilde incelendikten sonra doktor hangi tedavi yöntemini uygulayacağına karar vermelidir.
Çocuklarda ve bebeklerde öksürüğe ne iyi gelir?
Çocuklarda ve bebeklerde öksürük kışın en sık görülen sorunlarından biridir. Bu durumda şikayetler genellikle ilk hafta içinde kendiliğinden kaybolur. Ancak bazı durumlarda haftalar sürebilmektedir. Kronik öksürük durumunda mutlaka doktor kontrolü gereklidir. Özellikle çocuklara öksürük şuruplarının doktora danışmadan verilmesi istenmeyen durumlara neden olabilir. Bu gibi durumlarda asıl amaç öksürüğü durdurmak değil, öksürüğün nedenini belirlemek olmalıdır.
Ayva
Damak zevkinize göre taze veya kuru olarak tüketilebilir. Kedi yavrularında bulunan maddeler boğaz ağrısına karşı etkilidir. Ayrıca tahriş olmuş boğazları yatıştırıcı etkisi vardır. Limon çayında olduğu gibi bu çaya da şeker ilave edilmemelidir. Günde 1 bardak içebilirsiniz.
Ekinezya çayı
Düzenli kullanımda bağışıklık sistemini güçlendirerek soğuk algınlığı ve gribe karşı vücudu korur. Strepten kaynaklanan hasarın onarılmasına yardımcı olur. Günde 1 bardak içilebilir.
Ayva ve Misket Limonu
Bal ile alınan öksürüğe karşı mükemmel bir koruyucudur. Birlikte kullanıldığında boğazı yumuşatır ve lezyonların giderilmesine yardımcı olur. Günde 2-3 bardak içebilirsiniz.
Zencefil ve ısı
Balla birlikte kullanıldıklarında öksürüğün giderilmesinde çok etkilidirler. Öksürükler, öksürüğe karşı önemli bir savunmadır çünkü bakteri ve virüsleri öldürürler. Sakinleştirici etkisi sayesinde boğaz tahrişinden kaynaklanan ağrıların giderilmesine yardımcı olur. Limonla da yenilebilirler. Günde 1-2 kaşık yiyebilirsiniz.
Bal ve öğütülmüş karabiber
Öğütülmüş karabiber, bağışıklık sistemini güçlendirici ve spazm giderici etkisi nedeniyle vazgeçilmez bir baharattır. Yapılıp gargara yapıldığında öksürüğü iyileştirici etkisi vardır. Bal ile birlikte alınırsa sakinleştirici etkisi artar. Ancak reflü ve gastrit gibi sağlık sorunları olanların aşırı kullanımı önerilmez. Bu tür sağlık sorunları olmayan kişiler günde 2-3 kaşık kadar içebilirler.
Yeşil çay
Yeşil çay, antioksidan özelliği nedeniyle herkes tarafından sıklıkla tercih edilir. Çayın içine kakule eklerseniz bağışıklık sistemini güçlendiren bir karışım elde etmiş olursunuz. Bu karışım boğaz ağrısına da iyi gelir. Hem gargara hem de çay içeceği olarak kullanılabilir. Çay kullanırken günde 2-3 fincana kadar içebilirsiniz. Hipertansiyon gibi sağlık sorunları olan kişilerin günde 2 fincandan fazla tüketmesi önerilmez.
Ayva çayı
kinik yaprak gibi öksürüğe iyi gelir. Boğazı yatıştırıcı etkisi vardır. 1 tatlı kaşığı ezilmemiş ayva çekirdeği kullanılmalıdır. 1 bardak suya eklenen tohumlar 5-10 dakika bekletildikten sonra kullanılabilir.
Öksürüğün tek sebebi enfeksiyon değildir. Tahriş olmuş bir boğaz da şiddetli bir öksürüğe neden olabilir. Bu durumda boğazı yatıştırmak sorunu önemli ölçüde giderir. Bu durumda 30 saniye ılık su ile boğma faydalıdır. . Boğaz tahriş olursa sorun yeniden ortaya çıkabilir.
Bu durumda boğazı hassas olan kişiler boğazını aşırı germekten kaçınmalıdır. Çok yüksek sesle konuşmazsanız ve uzun süre konuşmazsanız, bu boğaz tahrişini önlemeye yardımcı olacaktır. İş nedeniyle uzun süre yüksek sesle konuşmak zorunda kalan kişiler için belirli aralıklarla yukarıdaki bitki çayı önerilir.
